In het kader van CSRD zijn bedrijven binnenkort wettelijk verplicht de door hen veroorzaakte schadelijke emissies op te geven. Dit betekent voor transportbedrijven dat ze hun totale CO2-uitstoot moeten kunnen uitsplitsen naar opdrachtgever en toewijzen aan specifieke orders. Duurzaamheid-expert Peter Jasperse van UC Group vertelt wat hier voor nodig is en waarom je met alleen Excel nooit aan de eisen kunt voldoen.
In dit blog
- Emissies alloceren
- Complexiteit
- Compliancy
- Bronsystemen
- Nadeel kengetallen
- Systematisch verduurzamen
Het zal inmiddels bij iedereen bekend zijn: vanaf dit jaar moeten grote bedrijven aan de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) voldoen. Ze moeten inzichtelijk maken hoeveel schadelijke emissies ze hebben veroorzaakt, uitgesplitst in scope 1, 2 en 3. Die eerste twee zijn relatief eenvoudig te meten. Scope 1 is wat je zelf uitstoot, met je gebouwen, machines of transportmiddelen, en scope 2 gaat over de energie die je inkoopt, zoals elektriciteit. Het venijn qua complexiteit zit in scope 3. Die categorie gaat namelijk over de impact die je bedrijf in de rest van de keten veroorzaakt. Deze indirecte CO2-uitstoot, veroorzaakt door activiteiten van een andere organisatie, is veel moeilijker te meten en je hebt er minder invloed op.
Emissies alloceren
De scope 3-rapportage is zo complex omdat je afhankelijk bent van de data van je ketenpartners. En omdat je als verlader liefst per product wilt uitrekenen hoeveel CO2-uitstoot ermee is gemoeid. Degene die dat product koopt, de klant van de verlader, wil dat namelijk weten. Ben je een transportbedrijf dan moet je dus twee soorten rapportages ophoesten: je eigen uitstoot en de uitstoot die aan jouw opdrachtgevers is te alloceren. Dit moet bij voorkeur op order- of zending niveau want jouw opdrachtgever, de verlader, heeft die cijfers nodig voor zijn klant, die dat specifieke product afneemt.
Er komt met de CSRD dus nogal wat op je af als logistieke dienstverlener, dat moet je niet onderschatten. Het meten, rapporteren en alloceren van emissies is een ingewikkelde klus waarvoor je een goede tool nodig hebt. Sommige bedrijven denken deze klus met Excel te kunnen klaren, maar dat is echt onbegonnen werk. Ik zal uitleggen waarom.
Complexiteit
Allereerst is daar de uitdaging rondom het alloceren. Als transportbedrijf beschik je meestal over een vloot met verschillende type voertuigen die verschillende soorten brandstof gebruiken. Misschien heb je al elektrische vrachtwagens. Met al die wagens voer je voor allerlei klanten, allerlei transportorders uit. Hoe je de CO2-uitstoot van één specifieke order berekent, hangt af van het voertuig, de gebruikte brandstof, het gewicht van de zending en de afgelegde afstand. Wat het extra complex maakt is dat je vrijwel nooit één voertuig voor één order inzet. Orders worden gesplitst, geconsolideerd, over meerdere trajecten of transport modaliteiten verdeeld en misschien ook wel deels door een subcontractor uitgevoerd. Je voelt al aan: dit wordt een behoorlijk puzzel om bij te houden.
Compliancy
En dan is er nog de compliancy. Stel dat je er als vervoerder in slaagt de hele scope 1, 2 en 3-administratie in een Excel-tool te vangen, dan is de vraag: voldoe je daarmee aan de wettelijke rapportageregels? Deze zijn vastgelegd in de nieuwe ISO-normering 14083 en schrijven onder andere voor dat je met “primaire data” moet werken. Dat wil zeggen dat áls je over brandstofdata beschikt, je die ook moet gebruiken voor de emissieberekeningen. Het probleem met Excel is dat de accountant dit lastig kan controleren. Hoe kan hij weten of al die cijfertjes kloppen? Als jij aangeeft biodiesel te hebben gebruikt voor een bepaald traject, moet dit terug te herleiden zijn tot aan de inkoopfactuur van de brandstofleverancier. Met Excel wordt dit een lastig verhaal.
Bronsystemen
Gelukkig is het ook niet nodig om een spreadsheet in elkaar te knutselen. Er zijn namelijk zeer gebruiksvriendelijke rapportagetools op de markt. Met de Loginex Carbon Intelligence tool van VISMA bijvoorbeeld, kun je eenvoudig een connectie maken met je TMS en kan alle data automatisch worden ingeladen. Op basis van je brandstofregistratie en de ritplanning kan de tool automatisch de juiste CO2-uitstoot per order of zending bepalen. Aan het einde van een periode kun je met één druk op de knop je scope 1- en, als je met subcontractors werkt, je scope 3-uitstoot rapporteren. Je kunt per opdrachtgever een uitsplitsing maken naar order, naar product, naar voertuig, naar afleveradres of wat deze maar wil. Door de koppeling met bronbestanden kan een accountant eenvoudig de data-integriteit vaststellen.
Nadeel kengetallen
Een voordeel van een standaard rapportagetool is ook dat die rekening houdt met de kwaliteit van de gegevens. Beschik je over data over het daadwerkelijke brandstofverbruik of moet je een schatting maken op basis van kengetallen per voertuigtype? Bij transport dat je uitbesteed kun je ook nog gebruik maken van de COFRET Prestatie Indicator (CPI). Alle drie zijn toegestaan. Het werken met kengetallen heeft als grote nadeel dat het uitgaat van een hoge gemiddelde CO2-uitstoot en niets doet met de uitstoot verlagende maatregelen die je doorvoert. Als je uitbesteed kun je de transporteur vragen naar zijn CPI voor jouw transporten, uitgedrukt in kg CO2/ton.km. Daarbij meet hij periodiek de CO2-uitstoot per type voertuig, op basis van brandstofverbruik voor de trajecten die hij voor jou heeft gereden. Deze methode is praktisch en faciliteert het continu verduurzamen van je transport, maar dan moet je dus wel een tool hebben die dit ondersteunt …
Systematisch verduurzamen
Dus ben je manager bij een verlader, logistiek dienstverlener of transportbedrijf en sta je nog in dubio over hoe je straks aan je klant vragen over emissies en CSRD-verplichtingen wilt voldoen, oriënteer je dan zeker op een standaard CO2-rapportagetool. Dit bespaart je de ellende die je met een Excel-tool op de hals haalt, en je bent klaar om je bedrijf systematisch te gaan verduurzamen. Dat is namelijk precies waar het om draait.
